
Reading time: 7 min
15/06/22
Co to jest waluta cyfrowa banku centralnego (CBDC)?
Waluty cyfrowe banku centralnego to tokeny cyfrowe, podobne do kryptowaluty, emitowane przez bank centralny. Są one powiązane z wartością waluty fiat danego kraju. Wiele krajów opracowuje CBDC, a niektóre już je wdrożyły. Ponieważ tak wiele państw poszukuje sposobów przejścia na waluty cyfrowe, ważne jest, aby zrozumieć, czym one są i co oznaczają dla społeczeństwa.W tym artykule poznasz odpowiedzi na niniejsze pytania!
CBDC struktura
Cyfrowa waluta banku centralnego jest cyfrową formą waluty krajowej.CBDC jest emitowana i regulowana przez władze monetarne lub bank centralny danego kraju. CBDC wspiera integrację finansową i upraszcza realizację polityki monetarnej i fiskalnej. Jako scentralizowana forma waluty, nie może ona anonimizować transakcji, jak to czynią niektóre kryptowaluty. Wiele krajów bada, w jaki sposób CBDC wpłyną na ich gospodarki, istniejące sieci finansowe i stabilność.
Społeczeństwo bezgotówkowe
Pieniądz fiat to emitowana przez rząd waluta, która nie jest zabezpieczona fizycznym towarem, takim jak złoto czy srebro. Uważa się go za formę prawnego środka płatniczego, który może być wykorzystywany do wymiany towarów i usług. Tradycyjnie pieniądz fiat występował w postaci banknotów i monet, ale technologia pozwoliła rządom i instytucjom finansowym na uzupełnienie fizycznego pieniądza fiat, modelem opartym na kredytach, w którym salda i transakcje są rejestrowane cyfrowo. Fizyczna waluta jest nadal powszechnie wymieniana i akceptowana, jednak w niektórych krajach rozwiniętych odnotowano znaczny spadek jej użycia, a trend ten uległ przyspieszeniu w czasie pandemii COVID-19.1 Wprowadzenie i rozwój kryptowalut oraz technologii blockchain spowodowały dalsze zainteresowanie społeczeństwami bezgotówkowymi i walutami cyfrowymi. W związku z tym rządy i banki centralne na całym świecie badają możliwości wykorzystania walut cyfrowych wspieranych przez państwo. Jeśli waluty te zostaną wprowadzone w życie, będą miały pełną wiarę i poparcie rządu, który je wyemitował, podobnie jak pieniądz fiat.
Jakie są cele walut cyfrowych banków centralnych?
W Stanach Zjednoczonych i wielu innych krajach znaczne grono osób nie ma dostępu do usług finansowych. W samych Stanach Zjednoczonych 5% dorosłych nie posiada konta bankowego. Kolejne 13% dorosłych posiada konto bankowe, ale korzysta z drogich usług alternatywnych, takich jak przekazy pieniężne, pożyczki gotówkowe i czeki. Głównym celem CBDC jest zapewnienie przedsiębiorcom i konsumentom prywatności, możliwości przenoszenia, wygody, dostępności oraz bezpieczeństwa finansowego. CBDC mogą również zmniejszyć nakłady na utrzymanie złożonego systemu finansowego, obniżyć koszty transakcji transgranicznych oraz zapewnić tańsze opcje tym, którzy obecnie korzystają z alternatywnych metod przekazywania pieniędzy. CBDC gwarantuje również bankowi centralnemu danego kraju środki do realizacji polityki monetarnej w celu zapewnienia stabilności, kontroli wzrostu gospodarczego i wpływania na inflację. Kryptowaluty są bardzo zmienne, a ich wartość podlega ciągłym wahaniom. Zmienność ta może powodować poważne napięcia finansowe w wielu gospodarstwach domowych i wpływać na ogólną stabilność gospodarki. CBDC, wspierane przez rząd i kontrolowane przez bank centralny, zapewniłyby gospodarstwom domowym, konsumentom i firmom stabilny sposób wymiany walut cyfrowych.
Jakie są rodzaje CBDC?
Istnieją dwa rodzaje CBDC:
- hurtowe - są podobne do utrzymywania rezerw w banku centralnym. Bank centralny przyznaje instytucji rachunek, na którym może ona deponować środki lub wykorzystywać je do rozliczania przelewów międzybankowych. Banki centralne mogą następnie wykorzystywać narzędzia polityki pieniężnej, takie jak obowiązek utrzymywania rezerw lub odsetki od sald rezerw, aby wpływać na akcję kredytową i ustalać stopy procentowe.
- detaliczne - to wspierane przez rząd waluty cyfrowe używane przez konsumentów i przedsiębiorstwa. Detaliczne CBDC eliminują ryzyko pośrednika, że prywatni emitenci walut cyfrowych mogą zbankrutować i stracić aktywa klientów.
W skrócie: Hurtowe CBDC są używane głównie przez instytucje finansowe. Detaliczne CBDC są używane przez konsumentów i przedsiębiorstwa, podobnie jak fizyczne formy waluty.
Ponadto istnieje podział detalicznych CBDC, który wygląda następująco:
- Detaliczne CBDC oparte na tokenach - są dostępne za pomocą kluczy prywatnych/publicznych. Ta metoda walidacji pozwala użytkownikom na anonimowe przeprowadzanie transakcji.
- Detaliczne CBDC oparte na rachunku - wymagają cyfrowej identyfikacji w celu uzyskania dostępu do rachunku.
Problemy, które CBDC rozwiązują i tworzą
Rezerwa Federalna opublikowała raport na temat tego, co jej zdaniem stanowi kluczowe problemy, z jakimi spotykają się CBDC, oraz kwestii, które należy rozwiązać przed pomyślnym zaprojektowaniem i wdrożeniem CBDC.
Zalety CBDC są następujące:
- Uwolnienie od ryzyka kredytowego i płynności
- Usprawnienie płatności transgranicznych
- Wspieranie międzynarodowej roli dolara
- Integracja finansowa
- Rozszerza dostęp dla ogółu społeczeństwa
Problemy wymagające rozwiązania:
- Zmiany struktury finansowej
- Stabilność systemu finansowego
- Wpływ polityki pieniężnej
- Prywatność i ochrona
- Bezpieczeństwo cybernetyczne
Zastosowanie CBDC w praktyce
CBDC eliminuje ryzyko osób trzecich związane z takimi zdarzeniami, jak upadek lub masowe wycofywanie wkładów z banków. Wszelkie ryzyko rezydualne, które pozostaje w systemie, spoczywa na banku centralnym. Wysokie koszty transakcji transgranicznych można obniżyć poprzez ograniczenie skomplikowanych systemów dystrybucji i zwiększenie współpracy jurysdykcyjnej między rządami. Waluta cyfrowa banków centralnych usuwa koszty wdrożenia struktury finansowej w danym kraju w celu zapewnienia dostępu do środków finansowych ludności nieposiadającej rachunku bankowego. Ponadto, CBDC może ustanowić bezpośrednie połączenie pomiędzy konsumentami, a bankami centralnymi, eliminując w ten sposób potrzebę kosztownej infrastruktury.
CBDC, a kryptowaluty
Ekosystemy kryptowalut dają namiastkę alternatywnego systemu walutowego, w którym uciążliwe przepisy nie dyktują warunków każdej transakcji. Waluty te są trudne do powielenia lub podrobienia i są zabezpieczone mechanizmami konsensusu, które uniemożliwiają manipulowanie nimi. Waluty cyfrowe banków centralnych mają być podobne do kryptowalut, ale mogą nie wymagać technologii blockchain lub mechanizmów konsensusu. Dodatkowo, kryptowaluty są w wielu krajach nieuregulowane i zdecentralizowane. Ich wartość jest dyktowana przez nastroje inwestorów, wykorzystanie i zainteresowanie użytkowników. W opinii publicznej są to aktywa niestabilne, bardziej odpowiednie do spekulacji. CBDC odzwierciedlają wartość waluty fiat i są zaprojektowane z myślą o stabilności i bezpieczeństwie.
Jakie kraje mają CBDC?
Wiele banków centralnych prowadzi programy pilotażowe i projekty badawcze mające na celu określenie rentowności i użyteczności CBDC w ich gospodarce. Do chwili obecnej co najmniej 2022 roku dziewięć krajów i terytoriów wprowadziło CBDC:
- Bahamy
- Antigua i Barbuda
- St. Kitts i Nevis
- Monserrat
- Dominika
- Saint Lucia
- St. Vincent i Grenadyny
- Grenada
- Nigeria
W 80 innych krajach inicjatywy i projekty CBDC są w trakcie realizacji. Kraje, które są w takcie wdrażania CBDC to:
- W lutym 2022 roku bank centralny Indii ogłosił, że wprowadzi rupię cyfrową do końca 2023 roku.
- Jamajka wybiła pierwszą partię CBDC w sierpniu 2021 roku. Oczekuje się, że Bank Jamajki wprowadzi CBDC w 2022 roku.
- Szwedzki Riksbank rozpoczął prace nad elektroniczną wersją korony (zwaną e-kroną) po tym, jak w kraju tym odnotowano spadek użycia gotówki.
- Stany Zjednoczone prowadzą badania nad CBDC w celu usprawnienia krajowego systemu płatności, zwiększenia wydajności i obniżenia kosztów. W marcu 2022 r. prezydent Biden polecił agencjom federalnym dokonanie oceny infrastruktury, która byłaby niezbędna do emisji amerykańskiego CBDC.
- Bank Anglii (BoE) nadal prowadzi badania nad włączeniem CBDC do swojego systemu finansowego.
- Bank Kanady (BOC) kontynuuje badania nad wdrożeniem CDBC.
Czy CBDC jest kryptowalutą?
Chociaż idea cyfrowych walut banku centralnego wywodzi się z kryptowalut i technologii blockchain, CBDC nie są kryptowalutami. CBDC są kontrolowane przez bank centralny, podczas gdy kryptowaluty są prawie zawsze zdecentralizowane, co oznacza, że nie mogą być regulowane przez jeden organ.
Czy CBDC opiera się na Blockchainie?
CBDC mogą być oparte na blockchainie, ale nie muszą. Bank Rezerwy Federalnej w Bostonie oraz Michigan Institute of Technology's Digital Currency Initiative stwierdziły w swoich badaniach, że księgi rozproszone mogą utrudniać wydajność i skalowalność CBDC. Jak widać CBDC to próba walki państw z biurokratyzmem i fizycznym przenoszeniem gotówki. Jednocześnie można odnieść wrażenie, że wiele krajów wdraża CBDC, gdyż widzi odpływ kapitału w kierunku kryptowalut.